Kỹ thuật cho cây Xoài ra hoa đồng loạt và ra hoa trái vụ

Kỹ thuật cho Xòa ra hoa trái vụ không những giảm áp lực lên chính vụ, tăng thu nhập cho bà con nông dân mà nó còn đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Sau đây là một số kỹ thuật mà bà con cần chú ý khi tiến hành xử lý xoài ra hoa giúp cây Xoài ra hoa sớm vào vụ Tết Nguyên đán.

Yếu tố ảnh hưởng đến sự ra hoa của cây Xoài

Nhiệt độ môi trường

Cây Xoài là loại trái cây nhiệt đới, thông thường nhiệt độ thấp sẽ làm phá vỡ sự nghĩ của các mầm hoa và làm Xoài ra hoa, đặc biệt là vào ban đêm khi nhiệt độ xuống thấp nhất trong ngày.

Nguồn nước

Quá trình xiết nước hay sự ngập úng là những yếu tố quan trọng thúc đẩy quá trình ra hoa của cây Xoài. Chính vì vậy mà việc kết hợp cả hai yếu tố này sẽ giúp Xoài ra hoa sớm và trái mùa một cách dễ dàng.

Giống cây

Bên cạnh những tác động từ môi trường, cây Xoài ra hoa sớm còn phụ thuộc một phần nào vào giống. Chẳng hạn như một số giống loài Cát Chu, Xoài Úc, Xoài Đài Loan, Xoài Thơm,.. đều được xếp vào nhóm Xoài dễ ra hoa.

Độ tuổi của cây

Khi tiến hành ép Xoài ra hoa trái mùa, đầu tiên bà con cần phải xác định được khả năng ra hoa của chúng. Thường thì với những cây Xoài mới chỉ ra hoa từ 1 đến 2 mùa vụ, bà con nhớ không nên xử lý cho chúng ra hoa sớm vì hiệu quả thu được sẽ rất thấp. Bên cạnh đó, độ tuổi của cành nhánh cũng ảnh hưởng ít nhiều đến sự ra hoa của cây Xoài. Với những cành nhánh còn non, nếu bà con kích thích thì khả năng chúng ra đọt sẽ cao hơn ra hoa, ngược lại cành quá già cũng khó trổ bông.

Tình trạng sinh trưởng và năng suất năm trước của cây

Tình trạng sinh trưởng của cây và năng suất năm trước có ảnh huởng rất lớn đến khả năng ra hoa của Xoài, đặc biệt đối với các giống Xoài có hiện tượng ra trái cách năm (năm trúng mùa, năm thất mùa). Cây Xoài bị kiệt sức do đậu trái quá nhiều hoặc cho năng suất cao trong năm trước sẽ làm giảm khả năng đâm chồi và phân hóa mầm hoa ở năm tiếp theo. Vì vậy những năm cây đậu trái quá nhiều cần phải tỉa bớt trái hoặc phải bón phân nhiều hơn để cây không bị suy kiệt

Kỹ thuật xử lý ra hoa kết trái đồng loạt ở Xoài

Giai đoạn sau thu hoạch

Để giúp cho cây ra đọt đồng loạt tạo điều kiện ra hoa đồng loạt, cần tỉa bỏ những phát hoa không mang trái, đã thu hoạch, cành vô hiệu, cành ốm yếu, bị sâu bệnh hoặc cành khuất tán, che rợp lẫn nhau gây trở ngại cho việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh.

Bón phân

Tùy theo tình trạng sinh trưởng của cây, năng suất mùa trước có thể bón phân hữu cơ hoai mục ủ nấm đối kháng trichoderma 10 -15kg/cây kết hợp bón 1,5-2kg /cây phân NPK 20-20-15 và kết hợp dùng chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái hòa nước tưới vào gốc cho cây với liều lượng 5ml/15 lít nước. Nếu đất bị chua (pH < 5) nên bón thêm vôi với liều lượng (1-2 tấn/ha) trước khi bón phân hóa học, hữu cơ và chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái

Tưới nước

1-2 ngày/lần giúp cho cây ra đọt non tốt. Sau khi cây ra đọt non có thể tưới 1-2 lần/tuần. Giai đoạn tạo mầm hoa và tưới paclobutrazol (PBZ) Thời điểm xử lý: Bà con nên tiến hành xử lí khi lá non đã phát triển hoàn toàn, lá có màu đồng (15-20 ngày tuổi) hay lá có màu đọt chuối đến màu xanh nhạt. Lưu ý: Không nên xử lý hóa chất khi lá đã già (có màu xanh đậm). Xử lý Paclobutrazol khi đọt non mới nhú sẽ làm cho đọt ngắn, lá nhỏ, không phát triển được.

Liều lượng và cách xử lý

Trên thị trường hiện nay có nhiều dòng sản phẩm Paclobutrazol nhưng khi chúng ta sử dụng thì dùng 1-2 gam (PBZ) nguyên chất cho một mét đường kính tán cây. Dùng bàn chải sắt đánh sạch gốc Xoài từ đất lên cao 30 cm. Đào một rãnh nhỏ rộng 5 cm, sâu 10 cm xung quanh gốc cây. Pha thuốc cho mỗi cây 3 – 5 lít, đổ thuốc từ trên xuống để thuốc chảy theo thân và đọng lại trong rãnh (cũng có thể pha vào 30 – 40 lít nước tưới đều lên tán cây).

Liều lượng PBZ sử dụng tùy thuộc vào tuổi cây, tình trạng sinh trưởng của cây và giống Xoài (Xoài cát Hòa Lộc khó ra hoa hơn nên khi xử lý bà con chú ý tăng liều lên 1 chút). Cây sinh trưởng mạnh, lá xanh tốt xử lý hóa chất nhiều hơn cây hơi cằn cổi.. Không nên xử lý ra hoa đối với cây mới cho trái 1-2 năm hay cây quá suy do năm trước cho năng suất quá nhiều.

Giai đoạn hình thành mầm hoa

Bà con có thể thúc đẩy quá trình hình thành mầm hoa bằng cách phun Chế phẩm sinh học Vườn Sinh Thái liều lượng 100ml/300 lít nước giai đoạn một tháng sau khi xử lý PBZ và phun phân MKP (0-52-34) nồng độ 0,5-1% 7 ngày trước khi kích thích trổ hoa.

Giai đoạn kích thích trổ hoa

Thời điểm kích thích ra hoa: có thể dựa vào thời gian xử lý PBZ (1.5 – 2 tháng sau khi xử lý PBZ) tuy nhiên nên kết hợp với sự quan sát sự phát triển của lá và chồi ngọn. Kích thích ra hoa có hiệu quả khi lá có hai mép dợn sóng, xòe ra không còn túm như đọt còn non và chồi ngọn phát triển, nhô cao. Nên chọn lúc thời tiết khô ráo, rút nước trong mương cho khô. Hóa chất: phun Thiourea nồng độ 0,3-0,5% hoặc KNO3 ở nồng độ 2-2,5%. (KNO3 chỉ có tác dụng cục bộ phun tới đâu ra hoa tới đó, Thioure bung hoa mạnh hơn.

Trong điều kiện tự nhiên có 2 mùa (mùa mưa và mùa khô) phân biệt rõ rệt như ở các tỉnh Nam bộ, Xoài rất dễ ra hoa. Tuy nhiên,để Xoài ra hoa kết trái đồng loạt vào thời điểm thích hợp thì người ta phải áp dụng các biện pháp xử lý. Hiện nay có một vài cách để xử lý như xông khói, phun Ethephon… nhưng biện pháp xử lý bằng KNO3 thường được nhà vườn ưa thích và sử dụng nhiều, bằng cách pha 100-120 gram KNO3 cho một bình xịt loại 8-10 lít, phun lên lá lúc lá đã già (có mầu xanh đậm, lá cứng giòn, bóp gẫy), với lượng dùng 3-6 bình cho một cây (tùy theo cây lớn hay nhỏ). Biện pháp này thường chỉ cho hiệu qủa trên giống Xoài, Bưởi, Xoài cát Hoà Lộc. Xoài cát chu…Tại Thái Lan người ta đã thí nghiệm dùng 4 gram Cultal hoà với nước tưới cho một gốc (4 năm tuổi) cho kết qủa rất tốt.

Kỹ thuật xử lý cho Xoài ra hoa kết trái trái mùa

Cắt tỉa tạo tán

Để có thể thu được hoa lợi nhiều hơn, ở ĐBSCL có những nhà vườn đã nghiên cứu tìm cách xử lí điều khiển cho cây Xoài ra hoa kết trái sớm để có bán trái vào dịp trước sau Tết nguyên đán (thay vì vào tháng 2, tháng 3 âm lịch là lúc mùa Xoài rộ). Bằng cách sau khi thu hoạch trái cắt cành,tạo tán…lần 1,rồi xới nhẹ xung quanh gốc (đến hết tán lá).

Bón phân

Bón khoảng 5-7 kg phân NPK (loại 20:20:15) và 20kg phân hữu cơ hoai mục cho một gốc (10-12 năm tuổi), tưới nước giữ ẩm thường xuyên để phân tan cung cấp dần dinh dưỡng cho cây. Chờ đến đầu tháng 6 âm lịch tiếp tục cắt tỉa cành lần thứ 2 rồi hoà khoảng 2 kg phân NPK (loại 20:20:15) tưới cho một gốc ,đồng thời xịt phân bón lá (loại có tỷ lệ NPK là 15:30:15) mỗi tuần một lần (xịt 3 lần trong 3 tuần liên tiếp).

Sau khi cắt tỉa cành lần 2 Xoài sẽ ra tược non,lá non,chờ khoảng 3-4 tháng (tùy giống Xoài-Xoài cát Hòa Lộc thường là 4 tháng) để lá Xoài già, chuyển sang mầu xanh đậm, lá dầy và giòn thì "căn" thời tiết khi thấy có gió chướng nhẹ, triều cường (con nước rong) thì tiến hành xử lý bằng cách dùng 150 gram KN03 cộng với 8 gram Thiên nông và 10cc Agriplex hoà chung trong một bình xịt loại 8-10 lít xịt cho ướt đều tán lá (nhớ xịt cả mặt trên và mặt dưới của phiến lá). Sau khi xịt khoảng 10-15 ngày thì Xoài lú cựa gà (lú bông).

Phòng trị bệnh

Từ khi cây lú bông trở đi phải thường xuyên giữ đủ ẩm cho cây, đồng thời tăng cường bồi dưỡng cho cây, bông, trái bằng phân bón lá Bayfolan (loại 11:8:6) với lượng 10 cc cho một bình 8 lít, hoặc Micracle gro, Thiên nông… khoảng 15 ngày một lần và phun phòng trừ sâu rầy, bệnh hại bông, trái …khoảng 7-10 ngày một lần bằng Confidor, Admine…và Bavistin, với lượng 5cc Confidor(hoặc Admine) hòa với 10 cc Bavistin trong một bình xịt loại 8 lít. Có thể thay hỗn hợp KN03, Thiên nông, Agriplex bằng DOLA 02X với lượng 50 gram cho một bình xịt loại 8 lít. Khi trái lớn cỡ đầu ngón tay cái người lớn thì hoà 2-3 kg phân NPK (loại 15:15:15) tưới cho một gốc để bồi dưỡng trái. Sau mỗi trận mưa nên xịt thuốc Bavistin, hoặc một số loại thuốc trừ nấm bệnh thông thường như: Derosal, Daconil…để phòng ngừa bệnh gây hại cho trái.

Những lưu ý khi xử lý Xoài ra hoa trái mùa

Xử lý Xoài ra hoa mùa nghịch thường gặp hai yếu tố bất lợi đó là mưa nhiều và nước ngập làm cho cây không ra hoa hoặc làm giảm tỉ lệ đậu hoa và trái. Trước hết phải xem xét cây có khả năng ra hoa hay không và có bị sâu bệnh không. Đối với những cây còn tơ mới ra hoa 2-3 mùa thì không nên xử lý vì hiệu quả sẽ thấp hơn rất nhiều so với cây trưởng thành. Không nên thúc cho cây ra hoa trái nhiều quá mà chỉ ở mức vừa phải, nếu không cây sẽ mau suy kiệt không cho trái lâu dài được. Sau mỗi mùa thu hoạch nên bón phân, chăm sóc, kích thích cho cây ra đọt để hồi phục trở lại. Tỉa bớt nếu trái sai quá hay các trái dị dạng, tùy theo tuổi cây mà để số lượng trái nhất định.

Khi sử dụng Paclobutrazole để xử lý Xoài ra hoa cần lưu ý đối với những cây còn tơ nên sử dụng nồng độ cao hơn những cây đã già. Sử dụng Paclobutrazol năm thứ nhất với liều lượng theo khuyến cáo nhưng đến năm thứ hai thì giảm một nửa liều lượng vì lượng thuốc còn lưu tồn trong đất sẽ tiếp tục tác động lên sự ra hoa của cây ở năm sau và sang năm thứ ba thì nên cho cây nghỉ không xử lý ra hoa nữa.

(Paclobutrazol là một chất ức chế sinh trưởng không có khả năng làm chết cây nhưng nếu lạm dụng thì sẽ làm chậm quá trình sinh trưởng, cây bị suy kiệt và không có khả năng cho trái lâu dài được, bà con cần sử dụng theo liều lượng khuyến cáo của nhà sản xuất.)

Bên cạnh đó, Xoài ra hoa mùa nghịch cũng gặp nhiều sâu bệnh phát sinh đặc biệt là bệnh thán thư trong mùa mưa. Nấm bệnh có thể tấn công lên lá, hoa và trái làm thất thu năng suất đáng kể nếu nhà vườn không có biện pháp phòng trừ hiệu quả. Vấn đề quan trọng để phòng trừ bệnh thán thư hiệu quả đó là áp dụng các biện pháp phòng ngừa, phát hiện bệnh và phun thuốc kịp thời. Hàng năm cần vệ sinh vườn, cắt tỉa cành sâu bệnh, tạo cho vườn thông thoáng. Với những vườn thường xuyên bị bệnh thán thư thì nên phun thuốc ngừa bệnh khi cây ra đọt non.

Kinh nghiệm một số nhà vườn chuyên trồng Xoài ở Đồng Tháp là sau cơn mưa có thể rung cây hoặc dùng máy phun nước rửa cây để nấm bệnh rớt bớt xuống dưới rồi sau đó phun thuốc phòng trị bệnh thán thư sẽ hiệu quả hơn. Tuy nhiên, hiện nay nhà vườn không cần phải tốn công rửa cây hay phun thuốc rửa bông sau khi trời mưa nhờ áp dụng giải pháp phòng ngừa bệnh thán thư bằng thuốc Amistar. Đây là loại thuốc có nguồn gốc thiên nhiên, được chiết xuất từ nấm, rất an toàn đối với môi trường và thiên địch. Thuốc sau khi phun lên cây trồng sẽ nhanh chóng được hấp thụ vào mô cây, do vậy không sợ mưa rửa trôi cũng như khi tưới nước.

Trên đây là Kỹ thuật cho cây Xoài ra hoa đồng loạt và ra hoa trái vụ mà chúng tôi muốn đã chia sẻ với bạn độc. Chúc bà con có mùa Xoài bội thu với sản lượng, năng suất cao.